Dowiedz się, czym jest zawór trójdrożny, jak działa i gdzie znajduje zastosowanie. Zasady działania i zalety stosowania w systemach grzewczych.
Zawory trójdrogowe to elementy nowoczesnych instalacji grzewczych i hydraulicznych, a ich odpowiedni dobór i prawidłowa instalacja pozwala na większą efektywność i niezawodność całego systemu. Taki zawór trójdrożny powinien posiadać każdy kocioł – od pieca gazowego po kocioł na pellet. Jak działa i gdzie znajduje się jego zastosowanie?
Co to jest zawór trójdrożny?
Zawór trójdrożny to inaczej zawór mieszający, który ma za zadanie obniżyć temperaturę wody, by ta mogła pójść dalej w obieg grzewczy. Temperaturę można ustawić bardzo precyzyjnie. Zawór pomaga kontrolować czynnik grzewczy między naszym kotłem a całą instalacją. Spełnia także funkcję ochrony przed korozją i przegrzaniem się naszej instalacji.
Zawór trójdrożny składa się z głównych trzech elementów:
korpus zaworu: ma za zadanie wytrzymywanie wysokich ciśnień i temperatury. Korpusy wykonane są z trwałych materiałów takich jak mosiądz lub stal nierdzewna. Solidne wykonanie pozwala na długotrwałą pracę;
wkładka sterująca: zazwyczaj w postaci kulki lub grzybka, odpowiada za kontrolowanie przepływu w zależności od położenia;
napęd: steruje on działaniem wkładki. Zazwyczaj sterowany jest on automatycznie za pomocą systemu BMS, ale można spotkać system manualny, pneumatyczny czy hydrauliczny. Siłownik podłącza się przy kotłach na pellet, ekogroszek czy kotłach zasypowych.
Budowa zaworu trójdrożnego jest prosta i przypomina kształtem literę T, przez co często nazywany jest trójnikiem. Posiada więc trzy wloty lub wyloty.
Zawory trójdrogowe są często wyposażone w regulatory temperatury, przepływu lub ciśnienia, co zwiększa ich funkcjonalność.
Zawór trójdrożny montowany jest zazwyczaj przy kotłach dwufunkcyjnych – tam gdzie chcemy podłączyć centralne ogrzewanie wraz z ciepłą wodą użytkową. Warto także wspomnieć, że zawór trójdrożny stosowany jest również przy instalacjach, które mają dwa źródła ciepła – np. kocioł gazowy i kocioł na pellet. Dzięki temu przełącznikowi decydujemy, które urządzenie ogrzeje nam podłogę, a które – wodę i grzejniki.
Jak działa zawór trójdrożny?
Zasada działania zaworu trójdrożnego jest bardzo prosta. Zawór trójdrożny ma za zadanie mieszać gorącą wodę z zasilania kotła z tą zimną, powrotną z instalacji. Zawór miesza ją w odpowiednich proporcjach i wypływa ona jednym wyjściem. Dzięki temu temperatura jest precyzyjnie kontrolowana, a nasz kocioł wydłuża swoją żywotność i ogranicza zużycie paliwa. Tego typu rodzaj zaworu nazywamy zaworem trójdrożnym mieszającym (zawór trójdrożny mieszalnikowy) i spotkamy go najczęściej w domach jednorodzinnych.
Inny rodzaj zaworu, jaki znajdziemy to zawór trójdrożny przełączający (rozdzielający), w którym jeden strumień wpływa do zaworu, a następnie jest on rozdzielany na dwa różne wyjścia. Daje to możliwość zasilania dwóch różnych odbiorników ciepła poprzez przepływ czynnika grzewczego.
Zastosowanie zaworu trójdrożnego w praktyce
Dzięki swojej konstrukcji i zasadom działania, zawory trójdrogowe znajdują zastosowanie w wielu systemach chłodniczych jak i grzewczych. Mając zamontowany zawór trójdrożny możemy regulować temperaturę wody w instalacjach centralnego ogrzewania, ale także sterować obiegiem w systemach ogrzewania podłogowego. Zawór optymalizuje także pracę naszego kotła, dzięki czemu ogrzewa nasz dom efektywniej oraz przedłuża żywotność źródła ciepła.
W systemach chłodniczych czy klimatyzacyjnych zawór trójdrożny ma za zadanie rozdzielać chłodziwo w instalacjach sterując temperaturą w systemach HVAC i skierować je do odpowiedniego wlotu.
Zalety zaworu trójdrożnego
Zawór trójdrogowy pozwala nam zmniejszyć ilość zużywanego paliwa, przez co wzrastają wskaźniki sprawności naszej instalacji. To rozwiązanie opłacalne i ekonomiczne, dzięki któremu będziemy mogli regulować temperaturę w grzejnikach. Zawór trójdrożny z siłownikiem elektrycznym to komfort i wygoda, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z kotłem na paliwo stałe.
Jak zamontować zawór trójdrożny?
Montaż zaworu trójdrogowego wymaga doświadczenia i wiedzy. Należy jednak pamiętać, że taki montaż zaworu trójdrożnego można przeprowadzić samemu, posiłkując się istotnymi wskazówkami.
Zawór trójdrogowy można zamontować zarówno w pionie jak i poziomie. Pamiętajmy, aby było to miejsce, do którego łatwo będzie się dostać w celu konserwacji czy naprawy. Łatwy dostęp to ułatwi. Zwróćmy uwagę na zgodność kierunków przepływu wody.
Nie możemy montować zaworu na rurze prowadzącej od urządzenia grzewczego do naczynia przelewowego w układach otwartych. Taki układ może sprawić, że rosnąca temperatura i ciśnienie rozsadzi nasze urządzenie. Nie może być także montowany na drodze do naczynia zbiorczego.
Zawór trójdrogowy montuje się za pompą w momencie, gdy wykorzystujemy go w obiegach grzewczych centralnego ogrzewania. Gdy jednak ma on służyć w obiegu ciepłej wody – montaż zaworu trójdrożnego będzie miał miejsce przed pompą.
Pamiętajmy więc, że mimo, że sam montaż nie jest skomplikowany, wymaga od kontroli i wiedzy nad czynnością. Warto w takiej chwili skonsultować się z doświadczonym monterem, który udzieli rad w trakcie montażu zaworu trójdrożnego lub sam zamontuję taki zawór.
