Sprawdź, jak odpowietrzyć grzejnik, kiedy to zrobić oraz dlaczego jest to tak ważne dla naszej instalacji grzewczej.
Zapaliliśmy w piecu, włączyliśmy nasze kotły gazowe, a kotły na pellet zasypane są już naszym paliwem, jednak w domu nadal jest zimno. Co może być przyczyną? Zapowietrzone grzejniki. Nasze kaloryfery to jedne z najbardziej zaniedbanych urządzeń w naszym domu jednorodzinnym, choć od ich sprawności zależy komfort cieplny w pomieszczeniach. Nierzadko zapominamy o ich regularnym odpowietrzaniu, co powoduje, że powietrze gromadzi się w instalacji, utrudniając w ten sposób jej prawidłowe ich działanie. Efektem są zimne kaloryfery, a zarazem wyższe rachunki za ogrzewanie oraz niewygoda.
Grzejniki zapowietrzają się z kilku przyczyn. Już na samym początku, podczas pierwotnego napełniania instalacji centralnego ogrzewania wodą, powietrze wcześniej jest już w środku. Powietrze, które przedostaje się do wody w postaci pęcherzyków powietrza lub mikropęcherzy powoduje nagromadzenie się go w grzejnikach, a nieszczelności zewnętrzne przy zaworach czy pompach mogą jeszcze bardziej ułatwić mu drogę. Powietrze może powstawać także z powodu nieszczelności naszych pomp czy zaworów lub przez ścianki rur wykonanych z tworzyw sztucznych.
Dlaczego odpowietrzanie grzejników jest ważne?
W systemie grzewczym może gromadzić się powietrze, co będzie prowadziło do powstawania tzw. korków powietrznych. Uniemożliwiają one prawidłowy przepływ wody w instalacji centralnego ogrzewania, a grzejnik wypełniony zbyt dużą ilością pęcherzyków powietrza nie będzie działał prawidłowo.
Nierównomierne oddawanie ciepła (np. górna część pozostaje zimna, gdy dolna jest ciepła) może być powodem zwiększenia zużycia energii – kaloryfer działa mniej efektywnie, co będzie prowadziło do wyższych rachunków za ogrzewanie pomieszczeń.
Powietrze, które długi czas znajduje się w naszym układzie grzewczym, może powodować korozję, a co za tym idzie – przyspieszyć wymianę grzejników na nowe.
Jak rozpoznać, że grzejnik jest zapowietrzony?
Grzejnik wbrew pozorom może sam dać znać, że potrzebuje naszej pomocy. Poprzez głośną pracę całej instalacji jak i kaloryfera, dziwne dźwięki, bulgotanie wody, szumy, stuki czy dźwięki przelewającej się wody, możemy poznać, że wymaga on odpowietrzenia. Najczęściej jednak dochodzimy do takiego wniosku sami, dotykając grzejnika. Jeśli ten jest zimny w jakiejś części, oznacza to, że tam znajduje się powietrze. W przypadku grzejników żeliwnych, zapowietrzone może być nawet jedno, pojedyncze żebro.
Obniżona wydajność, przez którą nasze pomieszczenie ogrzewa się wolniej, a temperatura jest niższa niż oczekiwana także może być znakiem, który wskazuje zapowietrzone grzejniki.
Rodzaje grzejników i metody odpowietrzania
Zanim poznamy sposoby na to, jak odpowietrzyć kaloryfery, warto poznać podstawowe ich rodzaje. Od tego zależy także metoda odpowietrzania, ponieważ nie każdy kaloryfer odpowietrza się tak samo.
Podstawowe rodzaje grzejników można podzielić ze względu na ich materiał, miejsce montażu, sposób podłączenia, metodę zasilania czy sposób oddawania ciepła. Skupiając się tylko i wyłącznie na tych, które da się odpowietrzyć (grzejników elektrycznych nie odpowietrzamy) znamy trzy rodzaje:
stalowe,
aluminiowe,
żeliwne.
Grzejniki stalowe to najpopularniejsze z kaloryferów. Zbudowane są z płyt stalowej blachy o płaskim lub perforowanym profilu. Grzejniki aluminiowe zbudowane są z jednakowych, odlewanych elementów, które nazywane są członami. Między nimi znajdziemy kanały powietrzne. Grzejniki żeliwne natomiast są coraz rzadziej spotykane ze względu na swoją masę oraz dostosowanie do wysokich temperatur – stąd montowane były przy kotłach węglowych.
Metody odpowietrzania kaloryferów
Metod na odpowietrzenie grzejnika nie ma zbyt wiele. Wybór metody zależy od rodzaju naszej instalacji, ale także budżetu jakim dysponujemy. Dwie, podstawowe metody na odpowietrzenie grzejników to:
ręczny,
automatyczny.
O ręcznej metodzie rozpiszemy się nieco niżej, przedstawimy krok po kroku jak to zrobić. Natomiast warto wspomnieć o metodzie automatycznej, bardziej wygodnej i niewymagającej naszej ingerencji.
Nowoczesne systemy grzewcze coraz częściej są wyposażone w automatyczne zawory odpowietrzające. Zamontowane odpowietrzniki automatyczne eliminują konieczność ręcznej ingerencji. Wystarczy upewnić się, że zawory działają prawidłowo, oraz regularnie kontrolować poziom ciśnienia w systemie. Automatyczne odpowietrzniki są szczególnie polecane dla dużych instalacji, gdzie ręczne odpowietrzanie byłoby czasochłonne.
Automatyczny zawór odpowietrzający kosztuje ok. 30 zł. Na rynku znajdziemy odpowietrznik automatyczny pionowy i prosty. W czasie pracy zaworek powinien być odkręcony, natomiast podczas prac konserwacyjnych czy montażowych – zakręcony. Koszt początkowy jest niewielki, a pozwala nam zapomnieć o regularnym odpowietrzaniu naszej instalacji.
Odpowietrzenie grzejnika krok po kroku
Ręczne odpowietrzanie to najczęściej stosowana metoda. Jest prosta i nie wymaga specjalistycznego sprzętu, choć warto zaopatrzyć się w podstawowe, niezbędne narzędzia, zanim zaczniemy pracę.
Sprawdźmy wcześniej, jaki zawór odpowietrzający posiada nasz grzejnik. Te możemy podzielić w zależności od sposobu odkręcania. Znajdziemy te, które odkręcamy płaskim śrubokrętem, specjalnym kluczem lub pokrętłem zamontowanym na stałe. Jeśli posiadamy jedno z tych dwóch pierwszych rozwiązań, zaopatrzmy się w płaski śrubokręt lub kluczyk, który możemy dostać w każdym markecie budowlanym. Zawory z pokrętłem rzadko zamontowane są fabrycznie.
Przed rozpoczęciem odpowietrzania kaloryfera przygotuj więc kluczyk lub śrubokręt, wiaderko, miskę lub pojemnik na wodę oraz ewentualną ścierkę na potencjalny wyciek wody w niepożądane miejsce. Cały proces jest banalnie prosty.
Krok 1
Zlokalizuj zawór odpowietrzający oraz zakręć termostat. Ten pierwszy znajduje się w górnej części grzejnika. “Operację” powinno przeprowadzać się na zimnych grzejnikach, a więc poczekaj, aż ten ostygnie. Bardziej zapobiegawczy zakręcają także zawór zasilający, choć naszym zdaniem nie jest to konieczne.
Krok 2
Pod kaloryfer w miejscu, gdzie mamy zawór odpowietrzający podstawmy nasze naczynie. Warto to zrobić odpowiednio blisko zaworu, by uniknąć rozchlapania wody. Przygotuj także na wszelki wypadek w zasięgu ręki ręcznik lub ścierkę.
Krok 3
Przy użyciu śrubokrętu lub specjalnego kluczyka odkręć delikatnie zawór, a więc przekręć go w przeciwnym ruchu do ruchu wskazówek zegara. Usłyszysz wydobywające się powietrze z odpowietrznika i charakterystyczny syk. Oznacza to, że powietrze z naszych grzejników schodzi, tak jak mieliśmy to w planach. W momencie pojawienia wody, zakręć zawór.
Krok 4
Powtórz czynność dla całej swojej instalacji centralnego ogrzewania. Pamiętaj o ponownym odkręceniu głowicy termostatycznej.
Krok 5
Sprawdź ciśnienie na swoim wskaźniku ciśnienia na kotle. Jeśli ciśnienie jest zbyt niskie, uzupełnij wodę w instalacji. Odpowiednie ciśnienie dla naszej instalacji domowej to między 1,0 a 2,0 bara.
Jak widzimy, samodzielne odpowietrzenie grzejnika nie jest trudne i wymaga jedynie odpowiednich narzędzi, podstawowej wiedzy oraz odrobiny zaangażowania. Odpowietrzanie pozwala przywrócić grzejnikom pełną sprawność, poprawiając komfort cieplny w domu jednorodzinnym i zmniejszając zużycie energii. Regularne przeprowadzanie tej czynności wpływa również na dłuższą żywotność instalacji grzewczej, zapobiegając problemom wynikającym z obecności powietrza w systemie.
Warto jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach nawet staranne odpowietrzenie może nie przynieść oczekiwanych efektów. Jeśli problem z zimnym grzejnikiem nie ustępuje, może to świadczyć o bardziej złożonych usterkach, takich jak zapchane rury, problemy z pompą w systemie grzewczym lub nawet uszkodzenia samego grzejnika. Dlatego, mimo że odpowietrzanie jest podstawowym krokiem, nie zawsze rozwiąże wszystkie problemy związane z ogrzewaniem.
W takich sytuacjach konieczne może być dokładniejsze zdiagnozowanie instalacji przez fachowca lub rozważenie wymiany grzejnika na nowy. Nawet najlepsza konserwacja nie jest w stanie przeciwdziałać naturalnemu zużyciu materiałów, dlatego czasami wymiana elementów systemu grzewczego staje się nieunikniona.
Kiedy warto wymienić grzejnik?
Niestety, odpowietrzanie grzejnika nie zawsze rozwiązuje problemy z ogrzewaniem. Czasami przyczyna leży głębiej i wymaga bardziej zaawansowanego podejścia. W takich przypadkach warto zastanowić się nad wymianą grzejnika.
Zazwyczaj wymiana kaloryfera wiąże się także z modernizacją i wymianą całej naszej instalacji centralnego ogrzewania. Wymiana źródła ciepła, na nowe, niskotemperaturowe systemy grzewcze, może sprawić, że nie współgra ono z masywnymi, żeliwnymi kaloryferami.
Zanieczyszczenia, które przez lata gromadziły się wewnątrz grzejników, mogą powodować zapchania się nowego systemu. Zwróćmy także uwagę na korozję, która dotyka naszych grzejników. Ta nie jest już naprawialna, a więc może spowodować uszkodzenie powierzchni i wyciekającą wodę z kaloryfera.
Decydując się na skorzystanie z programu Czyste Powietrze, mamy szanse otrzymania dofinansowania na kompleks modernizacji centralnego ogrzewania – od wymiany starego, nieefektywnego “kopciucha” oraz słabych lub zbyt mocnych grzejników do zainstalowania nowych, ekologicznych rozwiązań. Energetyczny Projekt ma za sobą szereg realizacji, w których jednym z działań była właśnie wymiana systemu ogrzewania na nowy.
Q&A
Jak odpowietrzyć grzejnik łazienkowy?
Jak prawidłowo odpowietrzyć grzejnik łazienkowy? Grzejniki drabinkowe często mają zawory na górnych rurkach. Proces odpowietrzania jest identyczny jak w przypadku innych typów grzejników. Powoli odkręć zawór odpowietrzający i spuść ewentualne powietrze. Pamiętaj o naczyniu, by uniknąć ochlapania ściany! Wcześniej jednak przykręć zawór termostatyczny, by odpowietrzyć grzejnik zimny, zgodnie ze sztuką. Gdy pojawi się woda, zakręć zawór i odkręć ogrzewanie. Pamiętaj o sprawdzeniu ciśnienia w kotle.
W przypadku grzejnika łazienkowe warto jednak pomyśleć o automatycznym rozwiązaniu. Zamontowany odpowietrznik pozwoli nam uniknąć konieczności robienia to ręcznie, w dość niewygodnym miejscu.
Jak odpowietrzyć grzejnik żeliwny?
By odpowietrzyć grzejnik żeliwny przygotujmy się na podobne działanie jak w przypadku grzejnika płytowego. Te grzejniki są ciężkie i masywne. Przy odpowietrzaniu kaloryfera może wydostać się więcej wody, dlatego przygotuj naczynie o większej pojemności.
Jak odpowietrzyć grzejnik aluminiowy?
Grzejniki aluminiowe są lekkie i szybko się nagrzewają. Odpowietrzanie przebiega w standardowy sposób, który opisaliśmy w naszym tekście. Warto jednak zwrócić uwagę na delikatne odkręcanie zaworu, by uniknąć uszkodzeń. By odpowietrzyć kaloryfer aluminiowy zastosuj się także do reszty naszych wskazówek. Ustaw termostat na 0, odkręć zawór odpowietrzający za pomocą śrubokrętu lub specjalnego kluczyka do momentu pojawienia się wody. Pamiętaj o naczyniu! Gdy powietrze ujdzie z grzejnika, zakręć zawór oraz ustaw termostat z powrotem na pożądaną moc. Jeśli jesteśmy bardziej zapobiegawczy, przed rozpoczęciem prac możemy wyłączyć ogrzewanie lub zakręcić zawór wsteczny. Jednak, by prawidłowo odpowietrzyć grzejnik nie jest to konieczne. Nie zapomnij w takim wypadku z powrotem włączyć ogrzewanie!
Jak wymusić obieg w grzejniku?
Zdarza się, że nasz ostatni grzejnik w układzie systemu ogrzewania przestaje grzać. By z powrotem zaczął swoją pracę, należy wymusić obieg wody poprzez maksymalne odkręcenie gałki termostatu i jednoczesne zakręcenie pozostałych grzejników. Cała operacja nie trwa nawet kilkunastu minut, a może uratować nas przed złą diagnozą i wymianą kaloryfera na nowe.
