Normy i wymagania pieców w gospodarstwach domowych

Obowiązujące normy i klasy pieców w gospodarstwach domowych 2021

Z każdej strony w użytkowników kotłów na paliwo stałe uderzają informacje o konieczności wymiany pieca na urządzenie, które będzie spełniało odpowiednie normy. Aby zachęcić do jak najszybszej zmiany źródła ciepła stworzono nawet kilka programów z dotacjami, które mają pomóc w przejściu przez cały proces. W niniejszym artykule przybliżymy nieco czym dokładnie normy, o których tak ciągle mowa, zweryfikujemy co regulują i sprawdzimy, czy rzeczywiście jest się czego bać. 

Uchwały przyjęte w województwie małopolskim i śląskim

Główną siedzibą naszej firmy jest Kraków. Posiadamy również swój oddział w Gliwicach, dlatego w naszym artykule skupimy się na zgłębianiu uchwał z województwa małopolskiego i śląskiego. 

Kraków i województwo małopolskie doczekało się przyjęcia trzech ustaw ws piecy. Określają one:

• • Zakaz palenia za pomocą węgla i drewna na terenie całego Krakowa (UCHWAŁA Nr XVIII/243/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 15 stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw).
  • Wytyczne co do jakości paliwa używanego w kotłach do centralnego ogrzewania. Wykaz paliw, z których nie wolno korzystać. Uchwała miała charakter tymczasowy i obowiązywała od 1 lipca 2017 roku do 31 sierpnia 2019 roku (Uchwała Nr XXXV/527/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze Gminy Miejskiej Kraków, w okresie od dnia 1 lipca 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw).
  • Spis dopuszczalnych rodzajów źródła ciepła w gospodarstwach domowych, wytyczne co do jakości spalanego paliwa stałego, lista paliw, które są niedozwolone do wykorzystania oraz terminy, w których właściciele kotłów klasy niższej niż piąta zobowiązani są do ich wymiany. Uchwała dotyczy województwa małopolskiego, jednak z wyłączeniem miasta Kraków. (UCHWAŁA Nr XXXII/452/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 23 styczna 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw).

W województwie śląskim natomiast obowiązuje wyłącznie jedna uchwała dotycząca kotłów. Obejmuje ona swoją mocą całe województwo.

• Śląska uchwała antysmogowa określa standardy jakie muszą spełniać kotły do centralnego ogrzewania. Znajduje się w niej również spis paliw, z których nie można korzystać i wykaz terminów, w czasie których należy wykonać wymiany niskoklasowego kotła na kocioł piątej klasy. (UCHWAŁA NR V/36/1/2017
  SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie
  wprowadzenia na obszarze województwa śląskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw

Normy kotłów na paliwo stałe

Na dzień dzisiejszy, jeżeli chodzi o wszelkie wymagania i normy, jakie powinien spełniać kocioł na paliwo stale, mamy obowiązek stosować się do normy PN-EN 303-5:202 i dyrektywy Ecodesign.  Norma PN-EN 303-5:202 określa dopuszczalne wartości emisji substancji smolistych, pyłów, tlenku węgla. Zamieszczone są w niej również wytyczne co do wymaganej sprawności urządzenia. 

Dyrektywa Ecodesign jest nowszym dokumentem i jednocześnie nieco bardziej surowym niż wspominana wcześniej norma. W dyrektywie jest jasno nakreślony wymóg co do kupowanych po 1 stycznia 2020 roku kominków, kotłów i pieców – powinny one spełniać jak najwyższe standardy emisyjne. Innymi słowy: powinny zostać określane jako urządzenia piątej klasy. 

Historia powstania norm i wytycznych 

W przeszłości w ogóle nie było mowy o zagadnieniu takim jak klasa kotła. Dlatego, wszystkie zakupione wtedy urządzenia określane są mianem ‘bezklasowych’. Mniej – więcej w okresie lat dwutysięcznych zaczęły pojawiać się pierwsze – dobrowolne – certyfikaty emisyjne. Wtedy i w późniejszych latach jeszcze na nikim nie ciążyły żadne wytyczne, pomimo tego, że norma PN-EN 303-5:202 już istniała. Pierwsze zmiany w zakresie wymagania klasy kotła i określenia dopuszczalnej emisyjności powstały wraz z rokiem 2017. Z całym impetem jednak wszystko ruszyło w momencie, gdy na horyzoncie pojawiła się dyrektywa Ecodesign. 

Klasy kotłów

Tak jak wcześniej wspominaliśmy – w poprzednich latach mimo, że na rynku zaczęły pojawiać się kotły posiadające swoją klasę, nikt nie zaprzątał sobie tym głowy. Wszak wszystko było dobrowolne i żaden użytkownik kotła nie miał nic z góry narzucone. Obecnie wymogiem jest ekologiczny kocioł 5 klasy. Przyjrzyjmy się jednak wszystkim klasom z osobna, aby zweryfikować dlaczego przykłada się teraz tak dużą uwagę do klasy kotła. 

Klasa 1 i klasa 2 – obie zniknęły w momencie pojawienia się normy PN-EN 303-5:202. Emitowały bardzo duże ilości szkodliwych pyłów do powietrza. Szacuje się, że było to nawet 400 mg/m3.

Klasa 3 – obecnie najniższa klasa kotła na paliwo stałe. Klasa 3 pod względem parametrów urządzenia odpowiada wartościom jakie posiadają kotły z certyfikatami emisyjnymi, o których wspominaliśmy wyżej. Wysokość emisji pyłów w kotle 3 klasy sięga wartości około 150 mg/m3.

Klasa 4 – kotłów tej klasy na rynku było zdecydowanie najmniej. Wszystko za sprawą tego, że producenci woleli wyprodukować urządzenie klasyfikujące się do klasy 5, ponieważ to one były wyżej dotowane. Kotły 4 klasy utrzymywały emisję pyłów do atmosfery na poziomie około 60 mg/m3. 

Klasa 5 – od 2017 roku jest to jedyna klasa kotła jaka jest dopuszczalna w gospodarstwach domowych i nie tylko. Emituje dziesięć razy mniej zanieczyszczeń w postaci pyłów niż pozaklasowe kotły (około 40 mg/m3). 

W każdym miejscu obowiązują nieco inne zasady, jednak ich cel jest jeden: poprawa jakości powietrza, którym oddychamy. Wiele osób nie rozumie tych zmian i uważa je za zwykły chwyt marketingowy, mający na celu zmusić ludzi do zakupu nowego kotła, jednocześnie dając zarobić jego producentowi.

 Badania wskazują jednak wprost, że w ostatnich latach prawdopodobieństwo zachorowania na choroby nowotworowe wzrosło. Jako przyczynę podaje się długą ekspozycję na pyły zawieszone PM 2,5 oraz PM 10. Obowiązek zmiany nieefektywnego kotła na paliwo stałe na nowe, spełniające obowiązujące normy to wyraz obawy i troski o nasze zdrowie i życie. Paląc w nieekologicznym piecu, w dodatku przy użyciu pieca wyrządzamy krzywdę nie tylko sąsiadom, a przede wszystkim sobie i swoim najbliższym. 

Energetyczny Projekt

Prawa zastrzeżone do artykułu na rzecz Energetyczny Projekt Sp. z o.o.

Dyrektywa ecodesign PN-EN 303-5:202 Energetyczny projekt wymóg posiadania kotła 5 klasy Dopuszczalne wartości emisji substancji smolistych, pyłów, tlenku węgla, wymagana sprawność urządzenia