Jakie ogrzewanie do domu wybrać? Sprawdź ranking najlepszych rozwiązań, porównanie kosztów i wybierz system grzewczy dopasowany do Twoich potrzeb!
Każdy z nas budując lub remontując dom musi pamiętać o jego ogrzaniu, zwłaszcza w naszych warunkach klimatycznych. Mimo rosnących temperatur, zimy nadal bywają mroźne, a temperatura nocą spada nawet do 20 stopni Celsjusza. Z tego względu ciągle poszukujemy najbardziej efektywnego źródła ciepła, które jest jednocześnie najtańsze. Oczywiście nie zawsze to co jest tanie, jest dobre, jednak w przypadku ogrzewania domu znajdziemy z łatwością połączenie tych dwóch cech.
Wybór odpowiedniego systemu grzewczego to nie lada zadanie, zwłaszcza dla kogoś, kto nie interesuje się tym na co dzień. Dostępnych jest wiele opcji, a każda z nich ma swoje zalety i wady. Ogrzewanie domu jednak powinno być nie tylko efektywne i komfortowe, ale także dopasowane do specyfiki budynku oraz naszego budżetu. Warto również brać pod uwagę przepisy, które oczywiście już obowiązują, ale które też zaczną obowiązywać w niedalekiej przyszłości. Najtańsze ogrzewanie domu nie zawsze jest jedyną drogą do odpowiedniego doboru źródła ciepła.
Rodzaje ogrzewania domu
Tak jak napisaliśmy, rodzajów ogrzewania domu jest kilka, jedne są bardziej popularne od drugich, a jeszcze inne powoli odchodzą w zapomnienie. Dlatego ważne jest, aby przed wyborem poznać każde z nich – ostatecznie dobór odpowiedniego źródła ciepła należy zawęzić do tego najbardziej pasującego do charakterystyki naszego domu. Inne więc ogrzewanie zastosujemy w domu w pełni ocieplonym, a inne w domu, z którego to ciepło ucieka.
Ogrzewanie gazowe
Nie ma co ukrywać, że ogrzewanie domu gazem ziemnym to jedno z najczęściej wybieranych rozwiązań grzewczych w naszych domach jednorodzinnych. Dzięki nowoczesnym kotłom kondensacyjnym możliwe jest osiągnięcie wysokiej efektywności energetycznej przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacji. Gaz ziemny to paliwo dostępne w wielu miejscach, choć nie jest ono osiągalne dla każdego. W miastach i na obszarach objętych siecią gazową źródło ciepła czerpiące z tych zasobów jest systemem wygodnym i bezobsługowym.
Jak działa ogrzewanie gazowe?
Kotły gazowe, jak sama nazwa skazuje, spalają gaz ziemny lub LPG, podgrzewając wodę w systemie centralnego ogrzewania. W przypadku kotłów kondensacyjnych ciepło zawarte w spalinach jest dodatkowo odzyskiwane, co zwiększa całą efektywność systemu ogrzewania domu. Ogrzewanie domu gazem działa w sposób w pełni automatyczny, co zapewnia nam komfort użytkowania. Do kotła kondensacyjnego potrzeba jest montażu specjalnego wkładu kominowego – zazwyczaj jest on wpuszczany w stary komin w przypadku termomodernizacji, przez co sama praca jest szybka i praktycznie bezinwazyjna.
Zalety i wady ogrzewania domu gazem
Po stronie tych dobrych cech posiadania ogrzewania gazowego na pewno jest wysoka efektywność energetyczna. Nowoczesne kotły kondensacyjne osiągają sprawność nawet powyżej 100% przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacyjnych. Przy aktualnych cenach gazu jest to tańsza opcja niż ogrzewanie elektryczne. System jest praktycznie bezobsługowy, dlatego komfort użytkowania jest na wysokim poziomie. Należy jednak pamiętać o okresowych przeglądach i serwisach samego kotła. Montaż takiego źródła ciepła także nie należy do tych najdroższych – kocioł gazowy kondensacyjny dobrej jakości można zakupić już w okolicach 5 tysięcy złotych. Kotły dwufunkcyjne mają oczywiście możliwość przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Musimy jednak wspomnieć o dość istotnej sprawie przy chęci ogrzewania gazem – posiadanie samego kotła nie wystarczy, musimy mieć podłączenie do sieci gazowej. A taki przyłącz także może nas sporo kosztować, a czasem jest to niewykonalne ze względu na brak sieci w naszym mieście. Wzrost cen gazu także wpływa na koszty ogrzewania domu. O tym, ile kosztuje ogrzewanie gazowe pisaliśmy szerzej w innym naszym artykule. Wspomnimy tylko, że zakładając, że wykorzystamy 11 000 kWh gazu rocznie, możemy zapłacić ok. 3500 zł.
Ogrzewanie elektryczne
Ogrzewanie domu prądem może być dobrym rozwiązaniem dla małych gospodarstw domowych lub domów energooszczędnych. Popularne opcje to kotły elektryczne, maty grzewcze i folie grzewcze i na tych się skupimy, ponieważ pompy ciepła warto omówić całkowicie osobno. Kotły elektryczne, podobnie jak kotły gazowe, są całkowicie bezobsługowe, wymagają jedynie podłączenia do gniazdka. Maty grzewcze czy folie stosowane są zazwyczaj pod podłogą, dzięki czemu ciepło w naszym domu rozkładane jest równomiernie.
Jak działa ogrzewanie elektryczne?
Tak jak wspomnieliśmy, kotły elektryczne działają podobnie do gazu, podgrzewając wodę w instalacji centralnego ogrzewania. Pobierając energie elektryczną, błyskawicznie nagrzewa grzałkę. Nowoczesne kotły elektrycznie potrafią błyskawicznie zagrzać wodę, jednak należy pamiętać, że im większa instalacja grzewcza, tym dłużej będzie to trwało.
Maty grzewcze to cienkie przewody elektryczne zatopione w matach, które montowane pod podłogą, pozwalają na równomierne rozprowadzanie ciepła. Na podobnej zasadzie działają folię grzewcze – różnica jest jednak w grubości i miejscu zastosowania. Maty zazwyczaj montuje się w samej wylewce lub są przykryte cienką warstwą kleju. Osiągają one wyższą temperaturę, co pozwala na szybkie nagrzewanie powierzchni. Natomiast folia grzewcza to elastyczne elementy grzejne wykonane z cienkich warstw grafitu lub węgla i osadzone pomiędzy foliami ochronnymi. Są cieńsze od mat, przez co podczas remontu nie wymagają skucia wylewki, a wystarczy położyć je bezpośrednio pod panelami czy deskami. Ogrzewanie podłogowe elektryczne będzie wygodne i bezobsługowe.
Zalety i wady ogrzewania elektrycznego
Do największej zalety ogrzewania kotłem elektrycznym jest z pewnością brak konieczności budowy kominów czy przyłącza (oczywiście zakładamy, że prąd już mamy). Podobnie jest z matami czy folią – sama instalacja nie jest skomplikowana i może to zrobić praktycznie każdy z nas. Prosta instalacja i bezobsługowość to na pewno zaleta ogrzewania domu prądem.
Ogrzewanie elektryczne kojarzy się na pewno ze sporymi rachunkami za prąd – i słusznie. Wysokie rachunki mogą stać się sporym obciążeniem naszego budżetu, choć z łatwością możemy to zniwelować poprzez montaż np. paneli fotowoltaicznych. Zakładając, że średnie zapotrzebowanie energetyczne domu o powierzchni 100 m2 wynosi około 100-120 kWh/m2 rocznie, a dla domu o standardowej izolacji roczne zużycie energii na poziomie 11 000 kWh, to za rachunek za prąd, więc jednocześnie za ogrzewanie domu, zapłacimy ok. 9350 zł na rok. Należy jednak pamiętać, że technologia oraz nowoczesne rozwiązania sugerują, że korzystanie z ogrzewania elektrycznego stanie się nieco bardziej opłacalne.
Pompa ciepła
Pompy ciepła stały się popularne w ostatnich latach, zwłaszcza przy nowym budownictwie. Głównie dlatego, że najefektywniej i najefektowniej działają w budynkach, które mają doskonałą termoizolację, energooszczędne okna i drzwi oraz w całym domy zamontowane jest ogrzewanie podłogowe, które wraz ze z pompą ciepła tworzą idealną parę. Oczywiście, nie można wykluczyć pracy pompy ciepła w nieco starszym budownictwie – jednak zalecamy w takim momencie przeprowadzić szczegółowy audyt energetyczny, który wskaże nam braki i miejsca do poprawy w naszej izolacji. Ogrzewanie pompą ciepła ma sens tylko wtedy, gdy jest ona odpowiednio dobrana.
Jak działa pompa ciepła?
Pompy ciepła wykorzystują energię dostępną w środowisku naturalnym – powietrzu, gruncie lub wodzie – i przekształcają ją w ciepło, które następnie jest dostarczane do systemu ogrzewania budynku. Innymi słowy, pompy ciepła pobierają ciepło z otoczenia i przenoszą je do wnętrza domu, zapewniając ogrzewanie. Działają na podobnej zasadzie co lodówka, jednak zamiast chłodzi, ogrzewa nasz dom. Najpopularniejszym rodzajem pompy jest ta powietrzna, która w naszej strefie klimatycznej sprawdzi się najlepiej. O tym, jak działa pompa ciepła, przeczytamy w innym tekście. Ogrzewanie domu pompą ciepła na pewno stanie się prostsze i jaśniejsze po tej lekturze.
Zalety i wady pompy ciepła
Nie ma co ukrywać, że pompy ciepła owiane są złą sławą. Na to główny wpływ miały firmy, które nastawione były na krótkoterminowy zysk, bez zwrócenia uwagi na potrzeby klientów. Dobrze dobrana pompa ciepła pod charakterystykę naszego domu staje się świetną alternatywą dla tradycyjnego ogrzewania. Mimo wysokiego kosztu początkowego, pompa stawia na niskie koszty eksploatacji, zwłaszcza w integracji z fotowoltaiką. Warto także pamiętać, że mimo świetnej współpracy z ogrzewaniem podłogowym, pompy ciepła mogą równie dobrze pracować z grzejnikami – o ile je dobrze dobierzemy. To oznacza, że nawet w starszym budynku montując pompę nie musimy stawiać na całkowity remont parkietu, by położyć naszą podłogówkę.
Warto także pamiętać, o wydajności pompy, która zależy od temperatury otoczenia w przypadku pomp powietrznych. Nowoczesne pompy i ich producenci deklarują pracę urządzenia nawet do -30 stopni Celsjusza. Dla pomp ciepła znajdziemy także szereg dofinansowań, ze względu na ich wartość ekologiczną. Program Moje Ciepło czy Czyste Powietrze z pewnością pomoże nam pokryć wysokie koszty początkowe.
Ogrzewanie węglem i drewnem (paliwa stałe)
Ogrzewanie domu paliwami stałymi, takimi jak węgiel i drewno, to jedno z najstarszych i najbardziej tradycyjnych rozwiązań. Choć w ostatnich latach rosną wymogi ekologiczne, nadal pozostaje popularne w wielu regionach. Czy to dobrze? Są plusy i minusy tego rozwiązania, choć coraz mniej jest zwolenników chodzenia i dokładania regularnie do kotła paliwa stałego.
Jak działa ogrzewanie domu węglem lub drewnem?
Ogrzewanie paliwami stałymi polega na spalaniu węgla lub drewna w kotłach lub piecach, które przekazują ciepło do instalacji centralnego ogrzewania. Nowoczesne kotły, zwłaszcza te z podajnikiem, pozwalają na automatyzację procesu spalania, zwiększając komfort użytkowania. Nic więc skomplikowane i raczej znana metoda ogrzewania domu przez wszystkich z nas. Węgiel lub drewno się spala, a my mamy ciepłą wodę użytkową oraz w centralnym ogrzewaniu. Podobnie jest z kosztami: zakładając, że mamy dom 100 m2 i średnie zużycie energii to ok. 12 MWh, za węgiel zapłacimy ok 4500 zł rocznie, a za drewno niedużo mniej – ok. 4000 zł.
Zalety i wady tradycyjnego ogrzewania
Zwolennicy tego rozwiązania podają zdecydowanie koszty ogrzewania – tak jak napisaliśmy wyżej, jest to jedno z najbardziej atrakcyjnych finansowo metod do ogrzewania domu. Jednak zdecydowaną wadą jest wysoka emisja zanieczyszczeń, zwłaszcza w przypadku starszych kotłów. Dlatego więc powstają liczne zakazy lokalne (np. w Krakowie jest całkowity zakaz palenia w kotłach typu „kopciuch) oraz krajowe i europejskie. Program Czyste Powietrze dotuje wymianę nieefektywnych źródeł ciepła, na nowe, bardziej ekologiczne rozwiązania.
Patrząc czysto technicznie, kotły na paliwo stałe potrzebują regularnego czyszczenia, ale także obsługi – praca przy załadunku węgla i drewna może zniechęcić, a pamiętajmy, że wrzucenie węgla do kotłowni i porąbanie drewna do suszenia wymaga od nas sporo sił lub pieniędzy. Ogrzewanie drewnem jak i węglem będzie także wiązało się z częstym brudem w naszej kotłowni lub piwnicy.
Ogrzewanie kotłem zgazowującym drewno
Ogrzewanie domu drewnem wcale nie musi wiązać się z wysoką emisją spalin. Kocioł zgazowujący drewno może być świetną alternatywą dla tych, którzy mają spore zapasy drewna (np. mają swoje lasy) i nie chcą z tego rezygnować. Dzięki temu będzie to najbardziej opłacalne ogrzewanie domu. Te nowoczesne urządzenia pozwalają na efektywne spalanie drewna, jednak przy minimalnej emisji zanieczyszczeń. Dzięki zastosowaniu procesu pirolizy, w którym drewno jest najpierw podgrzewane i rozkładane na gaz drzewny, a następnie spalane w wysokiej temperaturze, osiągają one bardzo wysoką sprawność.
Jak działa kocioł zgazowujący drewno?
W przeciwieństwie do tradycyjnych pieców na drewno, kotły zgazowujące wykorzystują dwustopniowy proces spalania:
W pierwszej komorze drewno jest podgrzewane w warunkach niedoboru tlenu, co powoduje wydzielanie gazu drzewnego.
Gaz ten jest następnie dopalany w drugiej komorze w wysokiej temperaturze (nawet 1000 stopni Celsjusza), co pozwala na maksymalne wykorzystanie energii.
Dzięki temu kotły zgazowujące drewno osiągają sprawność na poziomie 85–90%, co oznacza, że zużywają mniej paliwa w porównaniu do tradycyjnych pieców. Średnie roczne koszty, przyjmując także poprzednie dane, to ok. 3000 zł, dzięki czemu ogrzewanie domu drewnem ciągle będzie jednym z najtańszych rozwiązań, przy czym zachowując pełną kontrolę nad ekologią.
Zalety i wady ogrzewania kotłem zgazowującym drewno
Wyższa sprawność i mniejsze zużycie drewna w porównaniu do tradycyjnych kotłów to na pewno zaleta tego urządzenia. Musimy jednak pamiętać o konieczności zapewnienia suchego drewna o odpowiedniej wilgotności (maks. 20%). Mając jednak swoje źródło paliwa, jesteśmy w stanie to osiągnąć bez większego problemu. Pamiętajmy jednak, że nadal istnieje potrzeba ręcznego załadunku, dlatego też kocioł zgazowujący drewno nie jest całkowicie bezobsługowy, choć ma dłuższy czas spalania w jednym załadunku.
Wyższy koszt zakupu kotła w porównaniu do tradycyjnych pieców na drewno mogą rekompensować liczne dotacje rządowe lub lokalne, dzięki czemu początkowe koszty nie będą odstraszały.
Ogrzewanie domu kotłem na pellet
Kocioł na pellet ciągle stoi na pierwszym miejscu przy wyborze źródła ciepła dla naszego domu. Mówi o tym także dofinansowanie z programu Czyste Powietrze, w którym od 2022 roku w 53% wnioskowane stanowiły kotły na pellet. To nowoczesne i ekologiczne rozwiązanie, które łączy wygodę obsługi z wysoką efektywnością spalania.
Jak działa kocioł na pellet?
Pellet drzewny to granulat wytwarzany z trocin i odpadów drzewnych, co czyni go odnawialnym źródłem energii. Kotły działają automatycznie – paliwo dostarczane jest do komory spalania za pomocą podajnika, co minimalizuje konieczność ręcznej obsługi. Proces spalania jest sterowany elektronicznie, a w niektórych kotłach pellet jest przechowywany w zasobników, który pozwala na pracę urządzenia przez kilka dni bez naszej ingerencji. Sprawność kotłów na pellet wynosi 90%, co oznacza, że przy domu o powierzchni 100 m2 i zapotrzebowaniu na ciepło na ok. 12 MWH, zużycie paliwa wynosi 2,7 tony pelletu rocznie. Przy cenie pelletu za tonę, w okolicach 1700 zł, wydamy na rok ok. 4500 zł.
Wady i zalety ogrzewania domu pelletem
Ogrzewanie domu pelletem to rozwiązanie, które zyskuje na popularności ze względu na swoje liczne zalety. Przede wszystkim, pellet jest paliwem ekologicznym, ponieważ produkuje się go z odpadów drzewnych, co czyni go odnawialnym źródłem energii. Co więcej, kotły na pellet są wysoce zautomatyzowane, co znacznie ułatwia ich obsługę i minimalizuje konieczność ręcznego dokładania paliwa. Dzięki temu, ogrzewanie pelletem jest wygodne i komfortowe. Spalanie pelletu generuje niewielką ilość popiołu, co ułatwia utrzymanie czystości w kotłowni. Charakteryzuje się także wysoką wartością opałową, co przekłada się na efektywne i ekonomiczne ogrzewanie domu.
Ogrzewanie domu pelletem ma również swoje wady. Inwestycja w taki kocioł wiąże się z wyższymi kosztami początkowymi w porównaniu do tradycyjnych kotłów węglowych. Pellet wymaga suchego i przestronnego miejsca do przechowywania, co może być problematyczne w mniejszych domach. Mimo że są zautomatyzowane, wymagają regularnego czyszczenia, aby zapewnić ich prawidłowe działanie.
Jakie ogrzewanie do domu wybrać? Kryteria wyboru
Znając już możliwości jakie mamy, warto skupić się na tym, na jakie kryteria zwrócić uwagę decydując się konkretne ogrzewanie domu. Stawiając na Energetyczny Projekt, mamy także pewność przeprowadzonego audytu energetycznego, który wskaże, jakie rodzaj ogrzewania będzie najlepszy dla naszego domu.
Przy podejmowaniu decyzji warto kierować się kilkoma istotnymi kryteriami.
Koszty instalacji i koszty ogrzewania domu
Koszty dla każdego z nas są jedną z najistotniejszych kwestii podczas wyboru ogrzewania domu. Jednym z najważniejszych czynników jest cena początkowa systemu grzewczego oraz jego późniejsze koszty użytkowania. Najtańsze w instalacji są grzejniki elektryczne, folie i maty grzewcze. Ich montaż nie wymaga skomplikowanej infrastruktury, ale eksploatacja może być bardzo kosztowna, zwłaszcza jeśli nie korzystamy z fotowoltaiki. Kotły gazowe i kotły na pellet wymagają większej inwestycji, zwłaszcza w przypadku konieczności podłączenia do sieci gazowej lub budowy magazynu na paliwo stałe, jednak stają się zdecydowanym faworytem jeśli chodzi o koszt ogrzewania domu i eksploatacji. Pompy ciepła to jedno z najdroższych rozwiązań pod względem instalacji, jednak ich eksploatacja jest jedną z najtańszych – roczne rachunki mogą być nawet kilkukrotnie niższe niż przy ogrzewaniu domu gazem czy prądem. Finalnie – na każdą z tych opcji ma wpływ izolacja budynku – dobrze ocieplony to to mniejsze zapotrzebowanie na ciepło, a jednocześnie – mniejsze rachunki za ogrzewanie domu. Najbardziej opłacalne ogrzewanie domu to takie, które jest dostosowane do naszych potrzeb.
Komfort użytkowania
Dla wielu z nas to ten podpunkt będzie najważniejszym podczas wyboru ogrzewania. Najwygodniejsze rozwiązania to ogrzewanie gaem, pompy ciepła i elektryczne ogrzewanie podłogowe – działają w pełni automatycznie i nie wymagają obsługi. Kotły na pellet wymagają uzupełniania paliwa co kilka dni, ale mogą mieć automatyczne podajniki, które zwiększają wygodę użytkowania. Kotły na drewno i węgiel to najbardziej angażujące systemy – trzeba regularnie dokładać opał, usuwać popiół i dbać o konserwację kotła.
Ekologia i wpływ na środowisko
Tak jak już kilkukrotnie wspomnieliśmy, nie tylko koszt i komfort jest ważny i istotny – w dobie rosnących restrykcji dotyczących emisji spalin warto wybierać ekologiczne rozwiązania. Najbardziej ekologiczne są pompy ciepła, szczególnie w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną, a także nowoczesne kotły na pellet o wysokiej sprawności. Kotły gazowe emitują mniej CO₂ niż paliwa stałe, ale nadal przyczyniają się do emisji gazów cieplarnianych, przez co w niedalekim czasie będą powoli znikały z nowoczesnego budownictwa. Ogrzewanie domu węglem i drewnem generuje najwięcej zanieczyszczeń i smogu, dlatego w wielu miejscach wprowadzane są zakazy ich stosowania, a jednocześnie prowadzone są liczne kampanie i programy, które proponują wsparcie finansowe na wymianę „kopciuchów”.
Dostępność paliwa i jego stabilność cenowa
Koszty paliwa mogą się zmieniać, dlatego tak ważna jest jego dostępność i stabilność. Gaz ziemny to wygodne rozwiązanie, ale jego cena podlega wahaniom rynkowym i geopolitycznym. Mając podłączony kocioł kondensacyjny nie mamy jednak wpływu na to, jakie ceny zaproponuje nam dostawca. Pellet i drewno są odnawialnymi źródłami energii, ale ich ceny również mogą wzrosnąć w sezonie grzewczym. Prąd wciąż drożeje, co może być problemem przy ogrzewaniu elektrycznym, ale pompa ciepła w połączeniu z fotowoltaiką może znacząco obniżyć rachunki.
Wybór odpowiedniego systemu grzewczego nie jest prosty
Decyzja, który system wybrać, może być trudna, ponieważ wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak powierzchnia budynku, jego stan ocieplenia, lokalizacja, a także budżet. Należy również wziąć pod uwagę różne technologie, takie jak kotły gazowe, pompy ciepła, ogrzewanie podłogowe czy systemy grzewcze oparte na energii odnawialnej. Każdy z tych systemów ma swoje zalety, ale także wymagania dotyczące instalacji oraz późniejszego użytkowania.
Dlatego warto skorzystać z pomocy ekspertów, którzy doradzą, jaki system grzewczy będzie najkorzystniejszy dla konkretnego budynku. Energetyczny Projekt to doskonały przykład specjalistów, którzy pomagają w doborze odpowiedniego kotła, uwzględniając specyfikę domu oraz potrzeby jego mieszkańców. Dzięki doświadczeniu i wiedzy z zakresu nowoczesnych technologii grzewczych, eksperci Energetycznego Projektu mogą wskazać rozwiązania, które będą efektywne, oszczędne i ekologiczne. Dobrze dobrany kocioł to nie tylko komfort, ale także niższe rachunki za ogrzewanie domu i mniejszy wpływ na środowisko. A więc najlepsze ogrzewanie domu to takie, które jest dostosowane do naszych potrzeb.
